พระขุนแผน พลายคู่ตัดเดี่ยว กรุบ้านกร่าง สุพรรณบุรี

           พระขุนแผนกรุบ้านกร่างเป็นพระมีอยู่มากมายหลายพิมพ์ด้วยกันแต่ที่เหมือนกันหมดทุกพิมพ์ก็คือเนื้อพระไม่ว่าจะเป็นพิมพ์ไหนก็ต้องเป็นเนื้อเดียวกันหมดคือ  เนื้อดินเผาผสมว่านและเกสรดอกไม้ นานาชนิด ไม่ปรากฏว่ามีเนื้อประเภทอื่น  ถ้าเป็นเนื้อดินหยาบก็เต็มไปด้วยเม็ดกรวดทรายมีโพรงอากาศส่วนที่เนื้อละเอียดก็มีแต่ก็จะหยาบกว่าพระเนื้อดินของกรุอื่นๆ"

           วัดบ้านกร่างนั้นตั้งอยู่ ตำบลศรีประจันต์ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรีทิศตะวันตกของแม่น้ำสุพรรณ (ท่าจีน)เป็นวัดที่สร้างมาในสมัยอยุธยา พระที่แตกกรุออกมาจากวัดบ้านกร่างนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นพระตระกูลขุนแผนพิมพ์ต่าง ๆ มีจำนวนมากมายนับเป็นหมื่น ๆ องค์ เป็นเนื้อดินทั้งหมด เจดีย์ที่กรุแตกนั้นได้ชำรุดทรุดโทรมมาก พระวัดบ้านกร่าง สันนิษฐานว่า สมเด็จพระนเรศวรมหาราชได้เดินทัพมาถึงเมืองสุพรรณ เพื่อนำทัพมารบกับพม่าโดยมีพระมหาอุปราชาเป็นแม่ทัพใหญ่ โดยได้สร้างพระไว้ที่วัดบ้านกร่าง อำเภอศรีประจันต์ เพื่อให้ทหารไว้ใช้ในการรบครั้งนั้น เมื่อรบชนะแล้วเป็นคติของคนโบราณ เมื่อมิได้ใช้พระแล้วก็จะไม่นำติดตัวกลับบ้าน แต่จะนำมารวมกันไว้ที่วัดแล้วก็สร้างเจดีย์บรรจุพระเอาไว้ทั้งหมด จึงเข้าใจว่าผู้ที่สร้างพระบ้านกร่างก็คือ สมเด็จพระนเรศวรนั่นเองอีกสาเหตุหนึ่งนั้น พระบ้านกร่างเป็นพระพิมพ์เดียวกับพระกรุวัดใหญ่ชัยมงคล อยุธยา ซึ่งมีหลักฐานแน่นอนว่าสมเด็จพระนเรศวรเป็นผู้สร้างพระพิมพ์เดียวกัน นั่นคือ พระขุนแผนเคลือบ ของวัดใหญ่ชัยมงคลเป็นพระพิมพ์เดียวกับพระขุนแผนบ้านกร่าง ผิดกันที่เนื้อ และความประณีต กล่าวคือ พระของกรุวัดบ้านกร่างเนื้อพระจะหยาบ และความประณีตสู้ของขุนแผนกรุวัดใหญ่ชัยมงคลไม่ได้ เข้าใจว่าต้องการรีบสร้างให้ทันเวลาในการทำศึก วัสดุในการทำและความประณีตจึงหยาบกว่าของวัดใหญ่ชัยมงคล เพราะฉะนั้นจึงเป็นไปได้ว่า พระขุนแผนของกรุวัดบ้านกร่างน่าจะสร้างก่อนพระขุนแผนเคลือบ ของกรุวัดใหญ่ชัยมงคล

           เรื่องของพุทธคุณจึงยอดเยี่ยมในทางแคล้วคลาด คงกระพันชาตรี

วัดบ้านกร่าง มีจำนวนการสร้าง 84000 องค์ มีทั้งหมด 25 พิมพ์ โดยมี สกุลขุนแผน 9 พิมพ์ พลายเดี่ยว 8 พิมพ์ พลายคู่ 8 พิมพ์ทั้งหมดเป็นพระเนื้อดินเผาเพียงอย่างเดียวไม่ปรากฎเนื้ออื่นๆหรือพิมพิเศษอืนใค มี เพียงมาตราฐาน 25 พิมพ์เท่านั้นที่ยอมรับ โดยมีการเรียงลำดับความนิยมดังต่อไปนี้

พระขุนแผน พิมพ์ห้าเหลี่ยม อกใหญ่

พระขุนแผน พิมพ์ห้าเหลี่ยม อกเล็ก

พระขุนแผน พิมพ์ทรงพลใหญ่ธรรมดา

พระขุนแผน พิมพ์ทรงพลใหญ่ฐานบัว

พระขุนแผน พิมพ์ทรงพลเล็ก

พระขุนแผน พิมพ์เถาวัลย์เลื้อย

พระขุนแผน พิมพ์ซุ้มเหลือบ

พระขุนแผน พิมพ์ใบไม้ร่วง
พระขุนแผน พิมพ์ทรงพล
พระพลายเดี่ยว พิมพ์พระประธาน
พระพลายเดี่ยว พิมพ์หน้าเทวดา
พระพลายเดี่ยว พิมพ์หน้าฤาษี
พระพลายเดี่ยว พิมพ์ใบมะยม
พระพลายเดี่ยว พิมพ์แขนอ่อน
พระพลายเดี่ยว พิมพ์ก้างปลา
พระพลายเดี่ยว พิมพ์ซุ้มประตู
พระพลายเดี่ยว พิมพ์ใบพุทรา
พระพลายคู่ พิมพ์หน้ายักษ์
พระพลายคู่ พิมพ์อกครุฑ
พระพลายคู่ พิมพ์หน้าเทวดา
พระพลายคู่ พิมพ์หน้ากลม
พระพลายคู่ พิมพ์หน้าฤาษี
พระพลายคู่ พิมพ์หน้ามงคล
พระพลายคู่ พิมพ์ 2 ปาง (ปางสมาธิและปางมารวิชัย)
พระพลายคู่ พิมพ์จัมโบ้

พระขุนแผน กรุวัดบ้านกร่าง สุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาจากศิลปะแล้ว บอกให้รู้ว่าเป็น พระในสมัยอยุธยาตอนกลาง โดยมีศิลปะที่อ่อนช้อยสวยงาม เป็นเอกลักษณ์ของตัวเองมากที่สุด

ขอขอบคุณข้อมูลบางส่วนจาก Google.